Nhựa tình yêu tràn trề sức sống
Một trong những điều không thể thiếu trong những lần đi Sim hò hẹn là những bài hát giao duyên với ca từ đẹp để bày tỏ nỗi niềm tâm sự, khát khao yêu thương mà những đôi trai gái dành cho nhau. Chính những điệu hát này càng làm cho tình cảm giữa người con trai, con gái càng khăng khít, bền chặt hơn để có thể đi đến một cuộc hôn nhân trọn vẹn.
Tuy nhiên, cách tỏ tình của các chàng trai với các cô gái không nhất thiết phải hát mà tùy theo năng khiếu sở trường của mỗi chàng. Có chàng thì sử dụng bằng tiếng đàn abeel - âng krao, âng koái, tireel, khền, tâm preh. Có chàng thì thể hiện bằng giọng hát ngọt ngào tha thiết đến xao xuyến lòng người bằng giai điệu: Cha chấp, Xiềng, Ba bói, Phỉ ku moor và những câu đáp lại của các cô gái cũng tùy theo ý thích, sở trường của mỗi nàng. Để chiếm được cảm tình của các cô gái, các chàng trai không chỉ hát, đàn cho thật hay mà còn cố gắng thể hiện dáng vẻ, nét mặt cho thật đáng thương làm sao cho các cô gái chịu mở cửa mời chàng lên.
Khi đã lên chòi rồi, chàng ngồi bên này, nàng ngồi bên kia, chính giữa là bếp lửa hồng cháy đều vừa đủ soi mặt hai người, điều này thể hiện giữa hai người vẫn còn xa lạ, họ trò chuyện nhìn nhau trong e thẹn, họ ngồi với nhau như vậy cho đến khi gần nửa đêm, cô gái mới mời chàng trai thưởng thức món cỗ mà nàng mang theo, nếu nàng cảm thấy ưng ý. Ngược lại, đến quá giờ này mà cô gái không chịu trao món cỗ tình yêu này thì đồng nghĩa với câu nói “Từ chối lời cầu hôn của chàng”. Qua bao lần thuyết phục mà trái tim của cô gái vẫn như sương lạnh thì chàng trai kém may mắn đó đành phải bỏ cuộc, lại đi sim đi tìm bạn tình mới.
Cái hay, cái đẹp và độc đáo nhất ở tục đi sim của người Tà Ôi là ở chỗ, từng đôi trai gái mới lớn lên, nhựa tình yêu tràn trề sức sống, họ sống bên nhau, cùng ăn, cùng ở, cùng đắp tấm dzèng ấm cúng qua đêm trong cái chòi hoàn toàn cách biệt bên ngoài cùng với khung cảnh đầy lãng mạn trong thời gian dài như vậy. Nhưng họ chỉ trao nhau nụ hôn cháy bỏng, vòng tay êm ấm, giữ nguyên tình yêu trong sáng chứ không bao giờ vi phạm chuyện “chăn gối”. Bởi người Tà Ôi quan niệm rằng, chuyện “chăn gối” là chuyện thiêng liêng nhất của đời người, chỉ khi nào thành vợ thành chồng họ mới dâng hiến cho nhau. Còn khi yêu nhau mà phạm chuyện đó thì thật xấu hổ, nhơ bẩn. Yàng sẽ trừng phạt bằng cách gây ra đau ốm, chết chóc cho gia đình, làng bản. Già làng mà biết cha mẹ, gia đình, họ tộc sẽ bị trừng phạt rất nặng, thậm chí gom hết tài sản của cả họ tộc vẫn không đủ nộp phạt. Vì thế các chàng trai cô gái đã đến tuổi vẫn đi sim thoải mái không cha mẹ nào ngăn cấm nhưng tuyệt đối không phạm tục đi sim.
Ngày nay, tục đi sim không còn nữa, nó mất dần đi bởi không còn phù hợp với lối yêu đương của thời hiện đại, nhưng những nét đẹp, thơ mộng, lãng mạn, kín đáo và đầy trong sáng ấy sẽ là một ký ức đọng mãi cho những ai đã từng nếm trải, đã từng đi qua, đã từng được nghe qua lời kể của các bậc lão làng đi qua thời con trai con gái, như muốn ôn và nhắc lại cho con cháu nghe, biết về kỷ niệm, về cuộc hành trình đi tìm bạn tình, về tục đi sim tuyệt đẹp của người Tà Ôi xa xưa ấy./.